CÁCH THIẾT KẾ VƯỜN CÂY ĂN QUẢ: Chọn kiểu vườn phù hợp với nhu cầu và điều kiện

Vườn cây ăn quả là một sự đầu tư thú vị và hữu ích cho gia đình. Bạn có thể tận hưởng những trái cây tươi ngon và cung cấp nguồn thực phẩm tự nhiên cho bữa ăn. Tuy nhiên, việc thiết kế một vườn cây ăn quả đòi hỏi sự lựa chọn phù hợp với nhu cầu và điều kiện của gia đình.

Kiểu vườn gia đình

Có nhiều loại kiểu vườn gia đình phù hợp với từng khu vực và điều kiện. Dưới đây là một số loại vườn cây ăn quả phổ biến:

1. Vườn cây ăn quả

Vườn cây ăn quả là loại vườn đặc trưng ở miền Nam, đặc biệt là đồng bằng sông Cửu Long. Trong vườn này, bạn có thể trồng nhiều loại cây ăn quả như dừa, bưởi, quýt, xoài, chôm chôm, măng cụt, sầu riêng, vải, nhãn... Loại vườn này yêu cầu diện tích khá lớn.

Vườn xoài Đồng Tháp

2. Vườn tạp

Vườn tạp là loại vườn trồng xen một số loại cây nhưng chủ yếu vẫn là cây ăn quả. Loại vườn này thường gặp ở vùng bán sơn địa và miền núi các tỉnh phía Bắc. Trong vườn này, bạn có thể trồng rau, cây thức ăn chăn nuôi, cây làm thuốc để phục vụ cuộc sống hàng ngày. Ví dụ như tại Sơn La, vườn trồng mận chủ yếu nhưng dưới tán mận còn trồng khoai mùng, khoai môn, rau cải, mùi tàu và một số cây trị bỏng, đứt tay...

Vườn cây ăn quả trồng xen rau ở Mèo Vạc - Hà Giang

3. Vườn với cây rau, gia vị là chính

Loại vườn này đặc trưng cho các hộ gia đình sống ở đồng bằng, ven đô hoặc gần thành phố. Trong vườn này, bạn có thể trồng chủ yếu các loại cây rau và cây gia vị như húng, tía tô, ớt, gừng, nghệ... để bán cung cấp rau cho dân thành thị. Ví dụ như ở Bắc Ninh, Sóc Sơn, Đông Anh, Thanh Trì. Vườn có thể chuyên canh hoặc trồng nhiều loại rau, cây gia vị đồng thời theo mùa phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng.

Vườn trồng tía tô xuất khẩu ở Bắc Ninh

4. Vườn cây lâm nghiệp

Loại vườn này đặc trưng ở vùng bán sơn địa và vùng núi, nơi chỉ phù hợp trồng các loại cây lâm nghiệp. Ví dụ như ở Sơn La, Lào Cai, Phú Thọ, vườn chỉ trồng keo tai tượng, bạch đàn... xen rất ít các loại cây khác.

Vườn trồng cây Trầm Hương tại Quảng Bình

5. Vườn cây làm thuốc

Loại vườn này chủ yếu trồng các loại cây làm thuốc phục vụ sức khoẻ gia đình và cộng đồng như địa hoàng, bạch chỉ, đan sâm, tam thất, actiso, dây thia canh trinh nữ hòang cung... Ví dụ như ở Sapa, Nam Định, Thái Bình, Đà Lạt, Nho Quan, Sìn Hồ, Bắc Hà... có rất nhiều vườn như vậy.

Vườn ươm cây thìa canh tại Nam Định

Cách bố trí các loại cây trong vườn

1. Tận dụng ánh sáng

Mỗi loài cây yêu cầu một lượng ánh sáng nhất định phụ thuộc vào đặc điểm sinh học. Ví dụ, cây rau cải cần ánh sáng đầy đủ trong khi cây khoai mùng, mùi tàu, rau diếp cá, gừng có thể trồng dưới bóng râm của những loài cây khác. Vì vậy, khi thiết kế một mảnh vườn nhỏ muốn trồng nhiều loại cây, chúng ta cần chọn những loài cây có tính hỗ trợ cho nhau về điều kiện ánh sáng.

Vườn trồng cây lập thể tận dụng ánh sáng tại Hà Tĩnh

2. Tận dụng làm giá đỡ cho cây

Trong vườn, nên chọn một vài loại cây có tính bổ trợ cho nhau về điều kiện canh tác. Ví dụ, ta có thể trồng cây rau chùm ngây làm giá đỡ cho cây hồ tiêu hay cây khoai mỡ, cây mướp...

3. Tận dụng đất

Đất đai vườn ngày càng thu hẹp, vì vậy việc chọn các loại cây có đặc điểm sinh học phù hợp để trồng xen là vô cùng quan trọng.

Vườn trồng thanh long tại Lập Thạch - Vĩnh Phúc

4. Tăng hiệu quả sử dụng nước

Để tăng hiệu quả sử dụng nước trong vườn, cần thiết kế sao cho tận dụng được nguồn nước mưa và tránh ngập úng hoặc khô hạn. Ví dụ, vườn nên có rãnh to sâu để trồng dọc mùng đồng thời cũng là nơi thoát hoặc dự trữ nước cho vườn.

5. Đa dạng loài cây để giảm sâu bệnh hại

Mỗi loài cây, thậm chí các giống cây khác nhau của cùng một loài đều có phản ứng rất khác nhau với sâu bệnh hại. Chính vì vậy, khi chọn loại cây trong vườn, cần quan tâm đến tính chống chịu sâu bệnh của chúng. Một vườn với đa dạng các loài cây rau, cây gia vị, cây ăn quả chắc chắn sẽ ít sâu bệnh hại hơn so với việc trồng một hai loại cây.

Thiết lập vườn quả

Căn cứ vào điều kiện sinh thái, điều kiện vườn và kinh tế hộ, chọn các loại cây ăn quả phù hợp trồng. Sau khi đã định hướng trồng loại cây ăn quả nào, cần thiết lập vườn quả hợp lý.

Trước khi trồng, đất cần được làm sạch cỏ, cày bừa kỹ, phân lô, xây dựng hệ thống đường chính và đường phụ. Vườn cần được bố trí gần nguồn nước và có hệ thống tưới nước đảm bảo trong điều kiện khô hạn. Thêm vào đó, cần có rãnh thoát nước để chống úng trong mùa mưa lũ.

Lập vườn quả trên đất dốc, cần tạo các luống bậc thang rộng 3-5m theo đường đồng mức và bố trí cây theo hướng Bắc-Nam. Mật độ và khoảng cách trồng cây cần tuân thủ các quy định sau:

Với các phương pháp trên, bạn có thể thiết kế và thiết lập vườn cây ăn quả phù hợp cho gia đình. Chúc bạn thành công và tận hưởng trái ngọt từ vườn cây của mình!